SPSS
Versie SPSS voor Windows 7.0
Laatste update: december 1995
Eerstvolgende update: maart 1997: SPSS 7.5 for Windows
Leverancier(s): SPSS Benelux, Gorkum
Hardware specificatie: 8Mb Ram, IBM - compatible met 486-processor of beter
Prijs enkelvoudig:
Prijs in licentie:
Windows 95 of Windows NT
Overige materialen:
Inleiding SPSS voor Windows, Eelko Huizingh, Academic Service
Digitale informatie via de SPSS Home Page
Essentie van het programma
SPSS is een met name in de sociale wetenschappen -- vandaar de naam Statistical Package voor de Social Sciences -- veel gebruikt statistisch pakket.
SPSS voor Windows is eenvoudig te bedienen en een toegankelijk programma.
Het idee om zorgvuldig de variabelen te definieren en een gepaste analyse uit te kiezen is echter nog steeds aanwezig. Dit vereist wel enige kennis van het programma en dat kan een drempel zijn om het te beginnen te gebruiken. Een andere drempel wordt gevormd door de enorme keus aan data-manipulatie mogelijkheden, data beschrijvings technieken en data analyse methoden. Voor eenvoudige (middelbare school) statistiek is slechts een deel van SPSS nodig.
Het voordeel van SPSS is dat je met dit ene statistische pakket alle analyses kunt doen, het verzorgt prima grafische representaties, gegevens en uitvoer (resultaten) zijn vrij eenvoudig met andere
programma's (tekstverwerkers, tekenprogramma's, database, spreadsheets, andere statistische programma's) uit te wisselen en SPSS draait ook op andere systemen (Naast Windows ook op de Macintosh en Unix-systemen).
Nadere beschrijving
De omgeving
Na het opstarten van SPSS verschijnt het SPSS werkblad. Dit bestaat uit
twee vensters:
I Het gegevens venster
(dit ziet eruit als een spreadsheet met rijen en kolommen, standaard worden in de rijen de waarnemingen gezet en in de kolommen de variabelen)
I I Het uitvoer venster (hier komen alle resultaten van de analyses terecht)
In dit venster kunnen ook grafieken worden geplaatst, die op alle mogelijke manieren worden aangepast.
Het invoeren van gegevens gaat eenvoudig door ze gewoon in de rijen en kolommen in te typen. Als ze elders vandaankomen dan is het importeren ook makkelijk te doen.
De kolommen moet je een naam van de variabele geven. In SPSS mag een variabelenaam hooguit uit 8 letters bestaan. Omdat de cryptische omschrijvingen niet altijd eenduidig zijn, bestaat er de mogelijkheid om een "schaduwnaam" te geven. Deze schaduwnaam verschijnt in de uitvoer, maar bij het analyseren wordt de korte naam gebruikt.
Het toekennen van "variable lables" (zoals schaduwnamen in SPSS worden genoemd) is een van de opties bij het definieren van de variabelen. Andere opties zijn:
- het type (tekst of numeriek)
- hoe het zit met ontbrekende waarden (missing values), SPSS kan op verschillende manieren omgaan met missing values; niet alleen niet ingevulde waarden maar ook door de gebruiker opgegeven waarden kunnen als
missing values worden behandeld in de analyses.
- value labels, net als dat je een schduwnaam kunt geven voor de variabele, kun je ook schaduwnamen geven voor waarden die een variabele kan aannemen, bijvoorbeeld dat de waarde 1 staat voor man en 2 voor vrouw.
Na het invoeren en definieren van de gegevens en variabelen kunnen de
gegevens worden beschreven en geanalyseerd. Voor iemand die gewend is met Windows te werken wijst de bediening zich vanzelf. In de menubar zijn de diverse data-manipulatie mogelijkheden, data beschrijvings technieken en data analyse methoden op een logische en voor de hand liggende wijze gerangschikt:
- File
- Edit
- View
- Data
- Transform
- Statistics
- Graphs
Als er een keuze wordt gemaakt voor een bepaalde techniek verschijnt er een venster waar de benodigde informatie (selecties, keuze van variabelen, type analyse, enz.) ingevuld moet worden en wordt de opdrachtvervolgens uitgevoerd.
Heel eenvoudig allemaal, en als er vragen zijn dan is de ingebouwde on-line help funktie heel handig. De help is kort, bondig en geeft bruikbare antwoorden op de vragen.
Daarnaast zijn er diverse boeken over SPSS waarvan het boek van Eelko Huizingh heel handig is als naslagwerk, niet alleen voor het gebruik van SPSS, maar ook voor het opfrissen van de achterliggende statistiek.
Wil men het programma leren kennen dan biedt de tutor die onder help is te vinden een uitkomst.
Voorbeelden van data-sets die gebruikt kunnen om de kracht van SPSS te
ontdekken zijn te vinden op het adres:
http://www.spss.com/StatsWeb/data.html
Meer info over SPSS is te vinden op:
http://www.spss.com/
Bruikbaarheid in het Curriculum
Bruikbaar |
Bijdrage: |
Aard: |
Zeer goed (++) Goed (+) |
conceptvorming (c) toepassingen (t) drill and practice (dp) |
intrumenteel: (i) tutorieel (t) |
Havo C&M |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
veranderingen |
|||
verbanden |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
Statistiek |
++ |
c, t |
i |
Havo E&M |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
veranderingen |
|||
verbanden |
||||
toegepaste analyse |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
binomiale verdeling |
||||
Statistiek |
++ |
c,t |
i |
Havo N&G |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
veranderingen |
|||
toegepaste analyse 1 |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
kansberekening |
||||
statistiek |
++ |
c, t |
i |
|
Ruimtemeetkunde |
ruimtemeetkunde 1 |
Havo N&T |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
veranderingen |
|||
toegepaste analyse 1 |
||||
toegepaste analyse 2 |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
Ruimtemeetkunde |
ruimtemeetkunde 1 |
|||
ruimtemeetkunde 2 |
VWO algemeen |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
functies en grafieken |
|||
discrete analyse |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
Meetkunde |
VWO C&M en E&M |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
toegepaste analyse |
|||
discrete dynamische modellen |
||||
Grafen en matrices |
||||
Kansberekening |
tellen en kansen |
|||
Statistiek |
++ |
c, t |
i |
VWO N&G |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
differentiaalrekening |
|||
continue dynamische modellen |
||||
integraalrekening |
||||
goniometrie |
||||
Statistiek en kansrekening |
normale verdeling |
|||
toetsen |
VWO N&T |
Bruikbaar |
Bijdrage |
Aard |
|
Analyse |
differentiaalrekening |
|||
continue dynamische modellen |
||||
integraalrekening |
||||
goniometrie |
||||
voortgezette analyse |
||||
Meetkunde |
vlakke meetkunde |
|||
meetkunde en analyse |
Bruikbaarheid in de vervolgopleidingen
SPSS is een tool en niet ontwikkeld als educatieve software. Voor zover bekend is er geen lesmateriaal voor het VO ontwikkeld voor SPSS. Daarentegen wordt SPSS op veel univeristeiten (o.a. sociale wetenschappen) en hogescholen (lerarenopleidingen) gebruikt, worden daar cursussen gegeven en is er ook materiaal voor ontwikkeld.
ICT in wiskunde, 13 maart 1997