Geschiedenis van de Wiskunde 2024/25

Deze pagina moet grotendeels nog aangepast worden aan het nieuwe jaar.

Algemeen

Tijd en plaats:

Zie cursusplanner en/of onderwijscatalogus en/of mytimetable

Docent

Steven Wepster, HFG kamer 705

Assistent

Ans Huizing

Literatuur

Om een beter algemeen beeld over de geschiedenis te krijgen is het aan te raden om zelf een van onderstaande boeken te lezen. Gebruik het boek in de eerste plaats voor je eigen presentatie, en lees er daarnaast zoveel in als je kunt en wilt.

Sommige boeken zijn erg duur als je ze nieuw koopt, maar tweedehands zijn ze vaak voor aantrekkelijke prijzen te vinden en er staan er verschillende in diverse bibliotheken. Alle (dus ook oudere) edities van de boeken zijn bruikbaar.

Aanwezigheid

Per week zijn er twee colleges met verplichte aanwezigheid. Maximaal 2x afwezigheid wordt getolereerd, meer niet.

Opdrachten en inleveren

Toetsing en weging

Om een tentamenresultaat voor deze cursus te krijgen, moet je aan de volgende eisen voldoen: Bij de beoordeling geldt:

Plagiaat en fraude

Bij geen enkele opdracht in deze cursus is het toegestaan om zinsneden of stukken tekst van het internet over te nemen. Tekst (letterlijk dan wel geparafraseerd) overgenomen uit andere (gedrukte of online) bronnen moet altijd als zodanig duidelijk herkenbaar zijn en bovendien voorzien zijn van een verifieerbare bronvermelding. Bij figuren moet ook altijd de bron worden vermeld.

Ook voor individueel in te leveren huiswerkopdrachten geldt: samenwerken mag, maar ingeleverde uitwerkingen mogen niet letterlijk of geparafraseerd dezelfde tekst bevatten. D.w.z.: overleg desnoods over aanpak, belangrijke kwesties etc, maar schrijf zelf je uitwerking uit.

Wie zich hier niet aan houdt maakt zich schuldig aan plagiaat. Indien plagiaat wordt geconstateerd of vermoed zal dat bij de examencommissie van de student gemeld worden met het verzoek om zo nodig sancties op te leggen.

Meer over fraude en plagiaat, inclusief eventueel op te leggen sancties, staat in het OER artikel 5.14.

Het gebruik van ChatGPT en vergelijkbare AI-tools is gedeeltelijk geoorloofd, mits je duidelijk vermeldt dat en op welke manier je er gebruik van maakt. Niet toegstaan is om AI-tools (delen van) opdrachten te laten maken. Ingeleverd werk moet altijd zijn bedacht en geschreven door de student(en) die het werk inleveren. We gaan graag in gesprek over zinvolle manieren om AI-tools te gebruiken.

Planning

di 4 feb

Inleiding
College + Workshop: touwenstrekkers en kleitabletten
handout 1: Paragraaf 3 uit het dictaat History of Mathematics van Viktor Blåsjö
handout 2: Babylonische kleitabletten
Inleveropdracht wortel 2

ma 10 feb

Workshop: constructies in de meetkunde

di 11 feb

Inleveren: Opdracht wortel 2 (je kunt inleveren in Blackboard)
Presentatie: Griekse wiskunde door Lieske, Lotte en Jana
College: Delische en andere problemen
Artikel: Eleanor Robson: Words and Pictures, New Light on Plimpton 322
Vragen bij het artikel:
  1. wat is de hoofdboodschap en conclusie van het artikel;
  2. welke theorieen worden onderzocht en wat voor soort argumenten worden er gebruikt;
  3. wat vind je verrassend en/of overtuigend;
  4. formuleer een vraag, kritiekpunt of opinie over het stuk.

ma 17 feb

College: De koordentabel van Ptolemaeus

di 18 feb

Inleveren: Opdracht Archimedes; mooie uitleg over de palimpsest vind je hier
Presentatie : uitgesteld
Artikel: Viktor Blåsjö: The how and why of constructions in classical geometry
Vragen bij het artikel:
  1. waarom worden "constructies" in de klassieke Griekse wiskunde belangrijk gevonden?
  2. hoe verhoudt zich dat tot jouw moderne wiskunde-opleiding?
  3. Welke vragen roept het artikel bij je op over de latere geschiedenis van de wiskunde, na de Griekse bloeiperiode?
  4. formuleer een vraag, kritiekpunt of opinie over het stuk.
Inleiding Chinese wiskunde en Workshop: Fang Cheng

ma 24 feb

Workshop: Astrolabe

di 25 feb

Inleveren: Opdracht Diophantus
Presentatie : Wiskunde in het Islamitisch-Arabische cultuurgebied door Adriaan en Bram
Artikel: Hogendijk
Vragen bij het artikel:
  1. Wat is een "kritische editie" en wat is ervoor nodig om er een te maken?
  2. wat is volgens jou de kernboodschap van het artikel?
  3. er wordt opgeroepen om wiskunde-geschiedenis te populariseren: welke mogelijkheden zie je om dat te doen? Denk bijvoorbeeld aan wat je al gehad hebt in de cursus of wat nog komt.
  4. formuleer een vraag, kritiekpunt of opinie over het stuk.
College: Literatuurgebruik en introductie tot het verslag. Gebruik voor de bronvermeldingen vooral deze instructie.

ma 3 mrt

Workshop: "spetiën" en logaritmen

di 4 mrt

Inleveren: Prospectus
Presentatie : Wetenschappelijke Revolutie door Jagna, Jorik en Merlijn
Artikel: Bos
Vragen bij het artikel:
  1. Wat vind je van de associatie kleitablet met abc-formule?
  2. Ken je het verschijnsel van "gewenning" uit je eigen bachelor?
  3. Wat zijn jouw momenten van "herkenning" en "verbazing" met de geschiedenis van de wiskunde?
  4. Formuleer een vraag, kritiekpunt of opinie over het stuk.
Workshop het gemak van logaritmen, met tabellen incl Analytische Meetkunde

ma 10 mrt

Oude Boekenopdracht: Speciale workshop in de Universiteitsbibliotheek, Heidelberglaan, Bucheliuszaal (6e verdieping).
Gebruik voor je bibliografie de aanwijzingen in refbib.pdf

di 11 mrt

Presentatie : Wiskunde in India door Mila en Jente
Presentatie : De Verlichting door Pieter, Jitte en Quincy
"Artikel": Lees de brieven 33 t/m 41 van de correspondentie tussen Euler en Goldbach in Leonhardi Euleri Opera Omnia, Series Quarta A, Deel IV B; transcriptie vanaf p.~162, vertaling vanaf p.~670. Je kunt dit eventueel naar smaak zelf aanvullen met informatie uit andere delen van het boek of andere bronnen. Noteer wat je opvallend vindt, en denk aan "herkenning en verbazing".
Workshop: Descartes/Heuraet

ma 17 mrt

College: Descartes en Analyse

di 18 mrt

Inleveren: Oude Boekenopdracht
Presentatie : Kansrekenen en Statistiek door Noiz, Jaap en Nola
Workshop: Modelleren

ma 24 mrt

College: Topologie of Niet-Euclidische Meetkunde

di 25 mrt

Presentatie : Negentiende eeuw en toenemende abstractie door Bram en Jonathan
Artikel: Klein
Workshop: Complexe getallen

ma 31 mrt

College: Elliptische functies en topologie

di 1 apr

Inleveren: voorlopige versie van je verslag tbv peerfeedback (hoeft nog niet af te zijn!)
Presentatie : Twintigste eeuw
Artikel/documentaire: Simon Singh, Fermats Last Theorem
Opdracht/Workshop: Peerfeedback
Vragenuur

vr 11 april 13:00

Deadline voor inleveren van het verslag

Links

Zoeksystemen van de Universiteitsbibliotheek met o.a. Worldcat-catalogus, digitale tijdschriften, woordenboeken en MathSciNet
Webpagina van Jan Hogendijk met o.a. onder "Bibliografie" veel Nederlandstalige vakliteratuur
Webpagina van Viktor Blåsjö met o.a. History of Mathematics, clips, podcasts, tips voor het schrijven van een goed verslag, nog een Literatuurgids.
Handleiding Bachelorscripties van de opleiding Wiskunde (door Jaap van Oosten)
Skills Lab: website van de UU met trainingen, workshops en begeleiding op het gebied van schrijven, studeren en andere academische vaardigheden.
LibGuide Citeren van de UB
Introductie LaTeX en bibliografie
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) handig voor het opzoeken van de betekenis van Nederlandse woorden in vroeger tijden (bijv. als je oude (wiskunde)boeken leest).



Contact:
Steven Wepster